|
Łętowscy mają uznane prawo do herbów: Ogończyk, Rawicz, Niezgoda, Łętowski i Nieczuja.
Herb Ogończyk – najstarsza znana pieczęć
pochodzi z roku 1384 od Piotra, kasztelana lubelskiego. Pierwsza wzmianka
pisana z roku 1394 rok została umieszczona w księgach łęczyckich. W polu
czerwonym jest półpierścień, na którym umieszczona została strzała grotem
zwrócona ku górze. W klejnocie umieszczone zostały dwie niewieście ręce w
niebieskich rękawach z naszytymi po bokach złotymi dzwoneczkami wzniesione w
górę. Legenda herbowa mówi o rycerzu Piotrze z Radzikowa (potomku króla
Scytów), który widząc pannę porywaną przez pogańskiego Oga, wyciągającą
błagalnie ręce rzucił się i zabił ciemiężcę. Panna obiecała rycerzowi
małżeństwo, dając mu połowę swojego pierścienia. Zmęczona czekaniem rodzina
wydała jednak pannę za innego. Po wielu latach rycerz się zjawił i pokazał
pierścień. Do ślubu już oczywiście nie doszło, powstał natomiast herb, który
miał być rekompensatą za wiarołomstwo. Tym herbem pieczętowali się Łętowscy z
Mazowsza i Małopolski.
Herb Rawicz (też zwany Rawa
lub z łacińskiego Ursowic)
pojawił się na ziemiach polskich jeszcze w czasach piastowskich, jak się
przypuszcza ok. roku 1002,
dzięki księciu Lotaryngii. Legenda powstania tego
herbu głosi, że po śmierci króla Anglii Kanuta Wielkiego korona
przypadła pierworodnemu synowi Swenonowi, a skarby córce Klotyldzie.
Młody król, nakłoniony przez swych
doradców, wydał siostrę na pożarcie czarnemu niedźwiedziowi żyjącemu w
jaskini.
Jednakże królewnie udało się okiełzać zwierza i tryumfalnie wrócić do
zamku
królewskiego, jadąc na grzbiecie niedźwiedzia. Brat, przerażony takim
obrotem
sprawy, poprosił o przebaczenie i zwrócił zagrabione skarby. Potomkowie
tej
właśnie pani znaleźli się w Lotaryngii, skąd rycerstwo wraz z herbem
trafiło na
dwór Bolesława Chrobrego. Pierwsze
historyczne potwierdzenie istnienia herbu Rawicz pojawiło się w roku
1109 za panowania Bolesława Krzywoustego.
To był herb Łętowskich z Mazowsza.
Herb Niezgoda powstał między 1120 a 1386
rokiem. Na błękitnym polu jest srebrna podkowa, barkiem obrócona do góry i
mieczem w poprzek przeszyta. Z miecza w dół strzała jest umieszczona. Legenda
głosi, że rycerz Dołęga brata swego zabił i dlatego krzyż mu z godła odjęto, a
zamiast niego miecz przez podkowę przełożono. Był herbem kaszubskich
Łętowskich. Herbarz Polski Niesickiego wymienia Marka Łętowskiego herbu Niezgoda, opata paradyjski w roku 1621 w
Prusach.
Herb własny
Łętowski był także herbem szlachty kaszubskiej Lentoszów-Łętowskich.
Stanowił
odmianę polskiego herbu Ostrzew. Najwcześniejszym wystąpieniem tego
herbu
były dwa wizerunki na mapie Pomorza Lubinusa z 1618 roku. Tarcza herbowa
podzielona jest na pół. W górnej części jest błękitny pas
na białym tle. W dolnej, czerwonej, pół wilka
czarnego z językiem czerwonym wyskakującego zza czarnego pnia, czyli za
ostrzewi. Ostrzew
to ścięty młody świerk lub jodła wielkości potężnego drąga z gęstymi i
długimi
sękami. Drzewo takie miało dwa ważne użytki: postawione przy murze lub
ostrokole zamkowym, służyło za drabinę dla zdobywających. Położone zaś
na ziemi
z gałęziami dłużej obciętymi, stanowiło rodzaj kobylicy, czyli rogatki,
przeszkadzającej do przejechania.
Herb Nieczuja to na czerwonym tle pień, ostrzew, z ośmioma sękami. Z
góry nabity jest złoty krzyż kawalerski. Pierwszy raz wystąpił w źródłach
pisanych w 1397 r. Pierwsze znane wizerunki pochodzą relikwiarza św. Barbary w
katedrze Gnieźnieńskiej (ok 1484-1493), tło czerwone i pięć sęków, zakrystii
katedry w Krakowie i chrzcielnicy w Tarnobrzegu.
© 2019 Maciej Łętowski